Osoby, których bliscy walczą z uzależnieniem są często w sytuacji równie złej, jak sami uzależnieni, nie wiedząc do końca jak poradzić sobie z uzależnieniem bliskiego i wspierać go, jednocześnie nie zrażając do siebie i procesu leczenia. W jaki sposób można wesprzeć bliską osobę w pokonaniu nałogu?
Właściwie każde działanie, którego celem jest przekonanie osoby uzależnionej do leczenia, wspieranie jej w procesie walki z nałogiem czy przekonanie, że jest się po jej stronie może być odebrane dwojako i często to od samego chorego zależy, jakiego rodzaju wsparcie będzie dla niego odpowiednie. Pewne jest jednak, że ani obwinianie chorego za nałóg, ani przekonywanie, że może pokonać problem, jak i natrętne nakłanianie go do leczenia nie przyniosą oczekiwanych efektów. O sposoby radzenia sobie z nałogiem bliskiej osoby warto zapytać więc specjalistów, którzy na co dzień zajmują się terapią zarówno wśród osób uzależnionych, jak i ich najbliższych.
Psychologowie i terapeuci z działającego w okolicy Wrocławia Ośrodka Przebudzenie sugerują, by po pierwsze nie udawać przed osobą z nałogiem, że problem nie istnieje. Należy dać bliskiemu wyraźnie znać, że wiemy o jego problemie, że nie jest on żartem i że jest zdecydowanie sprawą, którą w jakiś sposób należy się zająć. Nie można oczywiście bezpośrednio powtarzać „musisz z tym coś zrobić” – wsparcie w postaci zrozumienia i pozwolenie, by osoba chora sama przyznała się przed sobą do swoich problemów przynosi zdecydowanie najlepsze rezultaty. Podstawą będzie więc rozmowa, szczera i otwarta, pozwalająca choremu poczuć się bezpiecznie. Trzeba przecież pamiętać, że decyzja o leczeniu musi wyjść z jego inicjatywy.
Wspomniane już poszukiwanie pomocy u terapeuty bądź psychologa nie musi być powodem do wstydu, a wręcz przeciwnie, pozwoli w skuteczny sposób zrozumieć nałóg i jego podłoże oraz sposoby radzenia sobie z nim zanim chory podejmie decyzję o leczeniu. Czasem nawet małe zmiany w codziennym życiu połączone ze szczerym wsparciem i cierpliwością mogą zbudować podstawy, dla których osoba uzależniona podejmie decyzję o leczeniu. Wsparcie ze strony psychologa dla bliskich osób uzależnionych to także najlepszy sposób na to, by nauczyć się zrozumienia dla nałogu i nie odbierać każdego negatywnego zachowania jako ataku na własną osobę. Uzależnieni nie piją i nie biorą narkotyków na złość rodzinie – najczęściej robią to by ulżyć własnemu cierpieniu.
Częstym powodem, dla którego osoby uzależnione podejmują leczenie i nie odnoszą sukcesu jest szybka decyzja o terapii pod groźbą odejścia bliskiej osoby. Jako rodzina, partner czy najbliższy przyjaciel nie można jednak pozostawić osoby uzależnionej samej sobie. Nie zawsze trzeba wspierać ją słowem i rozmową, bo nie każdy uzależniony będzie odpowiadał dobrze na takie zachowanie. Czasami wystarczy po prostu być, pokazać że chory ma kogoś na kim może polegać i dać do zrozumienia, że choć nie przyzwalamy na nałóg, nie stawiamy nikomu ultimatum.
W próbie osiągnięcia stanu poczucia obecności bliskich w otoczeniu uzależnionego, częstym problemem staje się chronienie przez bliskich osób zmagających się z nałogiem. Usprawiedliwianie i chronienie chorego nie pomaga jednak w terapii, a w wielu przypadkach może powodować dalszy rozwój choroby. Każdy dorosły, uzależniony człowiek powinien ponosić konsekwencje swoich działań i mieć świadomość tego, co robi. Pomoc w osiągnięciu takiego stanu jest często sposobem na przekonanie go, że terapia jest faktycznie dobrym rozwiązaniem. Należy pamiętać, że wielu uzależnionych nie chce przyznać się do własnego problemu nawet przed sobą i choć groźby nie są skutecznym narzędziem do osiągnięcia decyzji o leczeniu, często to właśnie widmo konsekwencji (np. prawnych) powoduje „otwarcie oczu” na problem i zrozumienie własnych błędów.
Na leczenie nałogu nigdy nie jest za późno, dlatego jeśli masz w swoim otoczeniu bliską osobę która ma wyraźny problem z nałogiem i nie potrafi się do niego przyznać bądź nie chce podjąć leczenia, wspieraj ją i pokaż, że życie bez nałogu może być o wiele lepsze. Terapia nie jest wcale złem koniecznym – to jedyny sposób, by poradzić sobie z nałogiem.